Mała encyklopedia... 10
Rozrywki umysłowe
Typowa „poezja użytkowa”. Wśród rozrywek
umysłowych najpopularniejsze to zagadki i
szarady, ale można też odgadywać homonimy,
palindromy, dekapitki (oczywiście tam w
miejsce odgadywanych słów stawiamy kropki).
Zagadki i szarady też mają wiele odmian. W
zagadce klasycznej trzeba po prostu zgadnąć
rozwiązanie. Ale są też uzupełnianki. W
nich rozwiązanie jest ostatnim wyrazem
wiersza (zastąpionym kropkami) na pozycji
rymowanej. Z kolei odmianą szarady jest np.
ariada. Jest to wiersz, w którym nie
pojawiają się żadne „PIERWSZE-TRZECIE”, ale
na marginesie przy każdym wersie zaznaczono
numery sylab rozwiązania, które w tym
wersie można znaleźć. Rozrywek umysłowych
jest tyle rodzajów, że ich samych
starczyłoby na oddzielną „encyklopedię”, a
zatem poniżej tylko dwa przykłady z
najpopularniejszych gatunków.
Zagadka
Mam aż dwa dziwne meble w stołowym
pokoju:
Jeden stoi, choć wisi, drugi chodzi, choć
stoi.
(zegary)
Szarada
(rozwiązanie – CAŁOŚĆ – podzielono na
sylaby, które ponumerowano. Z tych sylab
ułożono inne słowa, które zaszyfrowano
liczebnikami odpowiadającymi numerom
sylab.)
Jak CZTERY-TRZECIA: CAŁOŚĆ w pustyni.
TRZY-DWA robactwu, gdy piaskiem płynie!
Wstrętne owady. I cóż mam z tego,
Żem rozgniótł JEDEN-DWA-RAZ-CZWARTEGO?
Słońce w zenicie. Zwrotnik
DWA-PIERWSZY...
Wiesz o czym mówi ten głupi wierszyk?
(karawana)
Bajki
Krótkie alegoryczne wiersze przeważnie o
zwierzętach, choć bohaterami bajek mogą być
też ludzie, przedmioty i zjawiska. Jeśli
ludzie – to zazwyczaj uosobienia jakichś
przeciwnych cech: stary i młody, mądry i
głupi, bogaty i biedny...
W zoo oliwskim jelenie kiedyś z małp się
śmiały,
Że naśladują innych w kółko, przez dzień
cały.
- Żyjcie wreszcie swym życiem, cóż się
złego stanie,
Gdy na chwile przerwiecie swoje
małpowanie?
Małpy na to: - Nie śmiejcie się głupio
jelenie,
Każde zwierzę zdobywać musi
doświadczenie.
Na cudzych błędach uczyć się jest znacznie
taniej,
Warto podpatrzyć innych. Stąd to
małpowanie.
- I na co mi jest mądrość – zapytał raz
głupi –
Gdy mogę wiedzę innych za pieniądze
kupić?
- Choć pieniądz wiele może, mądrość też się
przyda –
Odrzekł mądry – byś wiedział na co warto
wydać.
Emigranty
Emigrant to szczególny rodzaj lipogramu:
utwór, w którym nie występują „polskie
litery”: ą, ć, ę, ł, ń, ó, ś, ż, ź. Dzięki
temu można go napisać na maszynie /
komputerze bez polskich czcionek.
Emigrant w Panamie:
Wzruszonym wspomnieniem
Mu serce do Polski ulata.
Widzi w morskiej pianie
Te mgliste jesienie
I widzi szczeniackie swe lata.
Szum morza znajomy
Szloch w sercu ucisza.
Niech fala gryzie brzeg srogo!
I siada wzruszony,
Do Polski list pisze
Serdeczny... Lecz nie ma do kogo.
Komentarze (11)
Utwory - warte przyswojenia. - A ten o mądrym i głupim
(zwłaszcza) - dzieciakom powtarzać...
Serdecznie:)
Dziękuję za ciekawą i pouczającą lekturę :)
Dziękuję!
Pozdrawiam.
Coś niesamowitego, sypiesz Mistrzu Michale tymi
przykładami jak z rękawa. Pełna podziwu otwartą japkę
zostawiam :)
kolejna fascynująca lekcja
od Mistrza-Jastrza ciekawe kto się odważy i zaliczy:))
pozdrawiam serdecznie z podziękowaniem
;)
Widzę że podpowiadasz mi co mam dalej próbować ugryźć.
Żartuję oczywiście. Plus zasłużony i postawiony:)))
Zawsze jest do kogo pisać chociażby do Ciebie ...
przecież zawsze znajdzie się ktoś z pięknym sercem ...
nie wszyscy są źli tak jak ja i zepsuty doszczętnie
...
Umiesz uczyć jastrzu
Pozdrawiam ciepło :)
Warto wiedzieć
:)
Dzięki:). M
znowu się podszkoliłam.