Mała encyklopedia... 6
Mała encyklopedia drobnych form
poetyckich
Biografioł
...to polska nazwa clerihew popularnej w
literaturze anglojęzycznej fraszki
quasi-biograficznej. Do polskiej literatury
biografioły wszczepił i nazwę dla nich
wymyślił Stanisław Barańczak. Układ rymów –
aabb. Wersy mogą być różnej długości.
Pierwszy wers to prezentacja bohatera. W
kolejnych mamy fabułę, w której elementy
biograficzne łączą się z fikcyjnymi. W
czwartym wersie następuje pointa. Im mniej
spodziewana – tym lepiej.
Juliusz Cezar
Nosił wieniec z lauru zamiast feza,
Aż nadeszły w marcu idy raz
I zgasł.
Głowacki Aleksander
Nie żył nad rzeką Skamander,
Nie czcił Heliosa z Zeusem...
A dlaczego? Bo był Prusem.
Johann Wolfgang von Goethe
Gdy miał wypełnić ankietę -
Woli Fausta, czy Wertera?
Powiedział tylko: „Nie tera!”
Brachykolon
Wiersz – zabawa słowami ostatnio dość
popularna na beju. Polega na tym, że wiersz
składa się z samych wyrazów
jednosylabowych. (Dobrze jest jeszcze aby
miał jakiś sens, ale nie jest to
konieczne.)
- Gdzie świat ma kres –
Rzekł ten i ów –
Pod ziem dysk wpełzł
Lew, słoń, czy żółw.
Tam też nieb kres
(To jest jak cud)
Nie ma nic. Jest
Błysk fal, szum wód.
O nie płacz, nie!
Żal mi twych łez.
Chcę wciąż brać cię,
Gdzie świat ma kres.
Lepiej
Dwuwiersz, ośmiozgłoskowiec. Pierwszy wers
rozpoczyna się słowem „Lepiej”, „Lepszy”
itp. drugi „Niż”, „Niźli” itp. absurdalny
wierszyk mówiący, że lepsze jest coś złe,
niż coś z pozoru dobre, albo przynajmniej
obojętne. Lepieje spopularyzowała Wisława
Szymborska, były jednak już wcześniej
znane. W Armii Andersa krążył dwuwiersz
„Lepiej mieć na d... czyrak / Niźli
okupować Irak”. W Polsce ludowej mawiano,
że „Lepiej nawet umrzeć z nudów, / Niż
czytać Trybunę Ludu”, albo „Lepszy jest
zbir z nożem długim, / Niż przyjaciel (ten
za Bugiem)”. Nazwę gatunku wymyślił
sekretarz Szymborskiej Michał Rusinek.
Lepiej pustki mieć w sepecie,
Niż się leczyć w NFZ-cie.
Lepszy jad botulinowy,
Niż ośmiorniczki u Sowy.
Lepiej jest spieprzyć lepieja
Niźli głos dać na Andrzeja.
Komentarze (22)
Interesująco.
Z przyjemnością i zainteresowaniem czytam. Udanego
dnia z pogodą ducha:)
Zainteresował mnie biografioł. Bardzo ciekawa forma.
Myślę, że warta popularyzacji.
Miłego dnia Michale. :):)
Bardzo doceniam Twoje wykłady!!
(Ciężko) rannym ptaszkom dziękuję za odwiedziny.
Sławomir.Sad - Formy nigdy nie mają nic wspólnego z
poezją. To czy utwór będzie poezją, czy też nie zależy
od tego, kto te formy napełni treścią. Jeśli chodzi o
wierszyki powyżej, to z góry założyłem, że to jest
"Mała encyklopedia...", czyli są to przykłady dla
informacji, a nie dzieło sztuki.
Bardzo informatywne.
Ciekawe, że te drobne formy poetyckie nie mają nic
wspólnego z poezją. To zabawa słowami.
Tyle razy lepiej jadam i nie wiedziałem że wierszem
gadam pozdrawiam Robert ps jak zwykle pełen uznania